Projectontwikkelaar KWP wil woningen bouwen in het Arnhemse uiterwaardengebied Stadsblokken – Meinerswijk. De gemeente Arnhem werkt hieraan mee. Op donderdag 22 november 2018 organiseerden Milieudefensie Arnhem en Kloppend Stadshart een informatieavond in het Focus Filmtheater over de risico’s van woningbouw in dit gebied.
Bijzondere spreker was hoogleraar Pier Vellinga, internationale autoriteit op het gebied van klimaatverandering. “Wanneer je de meest recente metingen vergelijkt met mogelijke scenario’s uit wetenschappelijke klimaatmodellen blijkt dat we steeds aan de bovenkant van de verwachtingen te zitten, bijvoorbeeld m.b.t. temperatuurstijging, zeespiegelstijging en neerslagtendensen (toename piekbuien, meer droge periodes). Deze extremen worden allemaal al eerder bereikt dan eerder is ingeschat. Binnenkort volgt dan ook een forse aanpassing van het Deltaprogramma,” aldus Vellinga.
Vellinga liet vervolgens zijn licht schijnen over de situatie bij Stadsblokken-Meinerswijk. De Rijn wordt steeds meer een regenrivier. Daardoor krijgen we te maken met meer lange droge periodes én steeds hogere pieken veroorzaakt door extreme neerslag. De maatgevende piekafvoer van de Rijn bij Lobith zal in de toekomst verder stijgen van nu 16.000 m3 per seconde naar 19.000 of meer m3 per seconde, waarmee risico’s toenemen. Het is noodzaak daarop te anticiperen, met een beleid van terughoudendheid en vooral flexibiliteit om rampen en desinvesteringen te voorkomen. De keuze voor woningbouw op deze plek en op dit moment heeft verstrekkende gevolgen voor rivier verruiming en dijkverhoging elders, of leidt tot meer risico’s hier in Arnhem of elders langs de rivier. Arnhem gaat hier waarschijnlijk spijt van krijgen. Op andere plaatsen worden huizen afgebroken en bomen in de uiterwaard gekapt om ruimte voor de rivier te maken.
Stadsblokken-Meinerswijk -en dan met name Stadsblokken- vormt een flessenhals in de Rijn. In het kader van Ruimte voor de rivier is de afgelopen 10 jaar op vergelijkbare plekken (én in het gebied zelf) langs de rivier juist 2,5 miljard euro geïnvesteerd om ruimte voor het water én landschappelijke kwaliteit te maken in de uiterwaarden. Ook in het Deltaprogramma gaat heel veel geld om, wel 1 miljard belastinggeld per jaar in de komende 30 jaar, later vermoedelijk nog meer. Het verruimen van de uiterwaarden is nodig om de veiligheid van Nederland te garanderen. Woningbouw in Stadsblokken-Meinerswijk is in strijd met dat beleid. De gevolgen zijn nu misschien nog wel te compenseren met zaken als een nevengeul, maar op termijn ontstaan problemen door gebrek aan flexibiliteit. Dat strekt verder dan regio Arnhem, je benadeelt heel Nederland. Het is irrationeel dat je hier ruimte opgeeft en elders ruimte vraagt. Het lijkt erop dat de gemeente Arnhem pas begint met nadenken als woningbouw omonkeerbaar is.
Aaneengesloten groene ruimte kan een onmisbare buffer vormen om de klimaatverandering te dempen. Het gebied is niet alleen van belang voor waterafvoer, groene ruimte zorgt ook voor verkoeling van de stad in heter wordende zomers en het vasthouden van water in tijden van droogte.
Tot slot geeft de overheid totaal geen garanties aan de toekomstige bewoners. Buitendijks bouwen en wonen geschiedt op eigen risico. Verzekeringsmaatschappijen geven geen thuis.
De ontwerp-watervergunning door RWS is nog niet verleend. De Waterschappen moeten hun verkenning voor de dijkversterking in Malburgen nog opstarten. De gemeente Arnhem dendert door. Binnenkort komt het bestemmingsplan ter inzage te liggen.
Voor Milieudefensie, Kloppend Stadshart, andere betrokken organisaties in de omliggende wijken en bezorgde burgers is de boodschap helder. Bouwen in Stadsblokken-Meinerswijk is een absolute no-go. Nu wordt het tijd dat de politiek tot inkeer komt en afziet van kortetermijnwinst. Verstandig beleid betekent vooruitzien, oog hebben voor gevolgen op langere termijn.
